GILAPARO SA ENGKANTO

        Ni Vic Odarve

“Wala gyod nako tagai ug bili ang tingog sa karatila nga nabati diha sa akong likod. Ug pila lang ka minutos nga diha nako daplin sa karsada naglakaw, gilaparo ang akong ulo dayon kong natumba”, matod pa ni Julian.

Village of Mayana

Mikaylap gyod ang estorya niining lugar nga ginganlan sa usa ka barangay ug Insek, sa sitio Ilaud, Mayana. Lugar kini nga may karsada diin ang tuo nga bahin ani dunay pipila ka punong kahoy nga mga dakit ug may buho sa punoan diin ang tubig sa sapa misulod subay sa iyang dalid ug wala nay agusan. Sa walang bahin na man pod sa karsada usa ka pangpang diin may nitubo nga dakong kahoy nga gitawag nila ug dita ug dakit nga mitungtong sa dakong pangpang o bato. Walay mga kabayanan duol ani nga lugar ug haduol kini  sa usa ka tulay sa pinakadako nga suba sa barangay. Ug adunay gikatingad-an ang mga lumulupyo nga matag takdol sa bulan makadungog sila ug magkantakanta nga mora'g ininsek ang pagkalitok o mensahe.

Labaw pa sa tanan, kon ikaw ra usa ang molakaw bation ka ug kahadlok kay ngitngit ang lugar tungod sa dagkong kahoy nga dakit ug taloto o dita sa kilid sa karsada. Gani ang mga katigulangan nagmaymay sa mga bata sa among kabatan onan sa pagbantay sa paglakaw kon mag-inusara.

Mao ni ang nahitabo ni Julian.

Sabado sa kadlawon pas-an ang usa ka sako nga sibuyas moadto na sa lungsod para ibaligya ug pagbalik dala na ug bugas  ug isda para sa pamilya. Kay 6pm na sa hapon nahalin ang tanan niya nga baligya ug wala nay pasahero nga trak nga motungas sa bukid, hinayhinay siya ug baklay dala ang balon ug 2 ka botelya nga bino. Kon bation na sya ug kakapoy pahuway siya ug ibutang ang bugas niyang gilokdo dayon ug inom ginagmay.

Engkanto

Hayag ang kagabhion sa buwan ug medyo ngitgngit lang usahay sa dapit nga may dagkong kahoy daplin sa karsada. Mga tulo na ka oras niyang baktas ug medyo lipay na sya kay abot na man sa ila baryo ug media oras na lang abot na sa ilang balay. Pero pag abot niya sa awaaw nga lugar tawag ug Insek human gyod sa tulay, may nabati siya ug karatila ug kabayo nga tingog nga nagsunod kaniya. Iyang gitan-aw iya likod pero wa man siyay nakita. Ug daw may naghunghong sa iyang  dalunggan nga may moagi. Kay nagparagparag man lagi ang nilakwan kay medyo hurot na pod ang bino, wa nya tagai ug bili ang paglikay sa dalan. Pagkataudtaod  tungod gyod sa pangpang nga may dakong kahoy, mihaguros ang karatilya sa iyang kiliran ug gilaparo ang iyang ulo. Natumba sya maayo gani kay wa mabuslot ang gisudllan sa bugas nga nahulog. Nahuwasan sya ug kalit ug nagkurogkurog. Nanglimbawot iya balahibo. Mitindog ang buhok dapit sa tingkoy. Wa nya nakita kon kinsa ang naglaparo kay medyo ngitngit man sa mga kahoy ang lugar. Nahuwasan sya ug dayon nikaratil sya ug lakaw nga way lingilingi.”Unsa man to uy!”, nakaingon si Julian nga grabeng kulbaa.

Naghalhal sya pag abot sa ila balay diin naghulat iya asawa ug duha ka anak. Ug dayon niyang gisaysay ang nahitabo niya diha sa lugar nga Insek duol sa tulay sa ilang barangay samtang nag andam iyang asawa sa panihapon. “Wala man ka mingon nga moagi ka. Nakahibalo na baya ka anang lugara”, sumpay sa iyang asawa nga nalooy nagtan-aw niya nga grabeng luspara ang nawong.

Rice Farming

Pero sap ag-uli nako sa pista saw a pay covid, daw nawala na ang kahadlok sa lugar kay aduna na may mga balay duol niini ug sementado na ang karsada ug konkreto na ang tulay. Wala na pod ang dakit ug dagkong kahoy daplin sa karsada. Pero sa paglabay nako  niining Insek nga lugar, manglibawot pa gihapon akong balhibo kay madumduman ko pa man ang paglaparo sa ulo ni Julian sa panahon sa among kabatan-onan.

Duna gyoy mga hitabo sa unang panahon nga dili gyod nimo hikalimtan hilabi na sa espiritong bahin sama sa lugar nga gitawag namo ug “INTSEK”, sitio Ilaud sa barangay Mayana. Hangtod karon kini nga estorya dili pa mahanaw sa hunahuna sa mga lumulupyo.

Thanks for viewing.